Τη βασική ευθύνη για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος και του εκπαιδευτικού έργου στην Ιρλανδία έχει η Επιθεώρηση. Αντικείμενο της Επιθεώρησης είναι συγκεκριμένα:

• η εποπτεία και αξιολόγηση των σχολείων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών της αυτοαξιολόγησής τους
• η παρακολούθηση και αξιολόγηση συγκεκριμένων διαστάσεων, θεματικών πεδίων ή προγραμμάτων της εκπαίδευσης
• η αξιολόγηση και η παροχή συμβουλευτικού έργου σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανονισμών του Υπουργείου
• η συνεισφορά στη διαμόρφωση της πολιτικής σε σχέση με τομείς όπως η αρχική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, το αναλυτικό πρόγραμμα και η αξιολόγηση των μαθητών, η ιρλανδέζική γλώσσα, η ειδική αγωγή και η ισότητα των φύλων
• η συμμετοχή σε διεθνείς εκπαιδευτικές δράσεις (ΟΟΣΑ, Ευρωπαϊκά Σχολεία κ.λπ.)
• η ενίσχυση των δεξιοτήτων και της δράσης των μελών της.

Όσον αφορά την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η Επιθεώρηση έχει αρμοδιότητα μόνο σε δύο περιπτώσεις:

1. στην υποστήριξη και αξιολόγηση των νεοδιόριστων εκπαιδευτικών κατά την δοκιμαστική τους περίοδο και πριν την μονιμοποίησή τους και
2. στη γνωμοδότηση προς τα διοικητικά συμβούλια των σχολείων σχετικά με συγκεκριμένες περιπτώσεις εκπαιδευτικών με διαπιστωμένα χαμηλή απόδοση.

Βασικό έργο των Επιθεωρητών είναι η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων της χώρας στο πλαίσιο μιας προσέγγισης που αντιμετωπίζει το σχολείο ως όλον (Whole-School Evaluations - WSEs). Βάσει του Εκπαιδευτικού Νόμου του 1998, πρωταρχικός στόχος είναι η παροχή συμβουλευτικού ρόλου και η υποστήριξη των εκπαιδευτικών και της διοίκησης του σχολείου στο έργο τους καθώς και η βελτίωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου. Το έργο του σχολείου αξιολογείται συνολικά, από ομάδα Επιθεωρητών (1-6 μέλη ανάλογα τη βαθμίδα και το μέγεθος του σχολείου), με στόχο την πληροφόρηση της σχολικής κοινότητας και του ευρύτερου κοινού σχετικά με την ποιότητα του έργου του σχολείου. Από το 2006, οι Εκθέσεις της Επιθεώρησης δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας, και εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων το αποτέλεσμα της αξιολόγησης δεν έχει οικονομικές συνέπειες για τα σχολεία.

Μέθοδοι και εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της επιθεώρησης των σχολείων είναι:

• το ερωτηματολόγιο για τη συλλογή δεδομένων από τους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές
• η συνέντευξη
• οι παρατηρήσεις διδασκαλιών στην τάξη με έμφαση στη μεθοδολογία, τη διαχείριση της τάξης, το κλίμα και τη μάθηση των μαθητών
• οι μαθητικές εξετάσεις
• η ανάλυση εγγράφων και αρχείων του σχολείου
• τα εθνικά σημεία αναφοράς (national benchmarking data) για την εκτίμηση της επίδοσης των μαθητών και της συμμετοχής τους στη διδασκαλία των διαφόρων γνωστικών αντικειμένων.

Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, η αξιολόγηση από την Επιθεώρηση διεξάγεται κάθε 9 έως 10 χρόνια αλλά η συχνότητα αυτή μπορεί να αυξηθεί όταν εντοπίζονται συγκεκριμένα προβλήματα. Στη Δευτεροβάθμια, η συχνότητα είναι αντίστοιχη, αλλά η επιλογή των σχολείων γίνεται βάσει μιας σειράς παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων από άλλες μικρότερης εμβέλειας, εστιασμένες αξιολογήσεις.

Η Επιθεώρηση παρέχει συμβουλευτικό έργο στους εκπαιδευτικούς, τους διευθυντές, τη διοίκηση των σχολείων και τους γονείς σχετικά με θέματα όπως η διδασκαλία, το αναλυτικό πρόγραμμα, η οργάνωση και διοίκηση του σχολείου και η συμμόρφωση με τους κανονισμούς. Ενημερώνει επίσης το Υπουργείο Παιδείας σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής που άπτονται της αρμοδιότητάς τους.

Η σχολική εκπαίδευση βασίζεται στη φιλοσοφία ότι τα σχολεία είναι ο πυρήνας της εκπαιδευτικής πολιτικής και ότι η αυτοαξιολόγηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξής τους.

Η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων (SSE) εφαρμόστηκε πιλοτικά κατά το σχολικό έτος 2011/12. Βάσει της φιλοσοφίας της, αποτελεί μια συλλογική διαδικασία αναστοχασμού κατά την οποία η διοίκηση του σχολείου και οι εκπαιδευτικοί με τη συνεργασία των γονέων και των μαθητών εμπλέκονται στη διερεύνηση του έργου του σχολείου με σκοπό την ανάπτυξη και βελτίωσή του.

Από το 2012/13 και για μια περίοδο τεσσάρων ετών, όλα τα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αναμένονται να εμπλακούν σε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης εστιάζοντας στη διδασκαλία και τη μάθηση, και κατά προτίμηση σε κάποια καθορισμένη διάστασή της, ειδικότερα κατά τα πρώτα έτη της εφαρμογής της. Τα σχολεία οφείλουν στο πλαίσιο αυτό να διαμορφώσουν ένα τριετές πλάνο βελτίωσης για τους τομείς των μαθηματικών, της γλώσσας και κάποιο άλλο γνωστικό αντικείμενο του αναλυτικού προγράμματος.

Τα πεδία στα οποία αφορά η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων είναι:

• η ποιότητα της διοίκησης του σχολείου
• η ποιότητα του σχεδιασμού του σχολείου
• η ποιότητα της παροχής του εκπαιδευτικού έργου στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος
• η ποιότητα της διδασκαλίας και της μάθησης στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα
• η ποιότητα της υποστήριξης στους μαθητές

Βασικά ζητήματα στα οποία οφείλει να εστιάσει η διαδικασία είναι η κατάσταση του σχολείου όσον αφορά τα αποτελέσματα της μάθησης και την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας, η τεκμηρίωση των συμπερασμάτων, καθώς και ο εντοπισμός των ισχυρών σημείων και των αδυναμιών του σχολείου ώστε να αναζητηθούν οι τρόποι βελτίωσής τους.

Βασικές πηγές τεκμηρίωσης των συμπερασμάτων αποτελούν:

• τα αρχεία προόδου και αξιολόγησης των μαθητών (διαμορφωτικής και τελικής)
• οι απόψεις των μαθητών, των γονέων, των εκπαιδευτικών και της διοίκησης
• ο αναστοχασμός των εκπαιδευτικών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο
• ο επαγγελματικός διάλογος και η ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των εκπαιδευτικών
• η επιστημονική συλλογική αξιολόγηση της διδασκαλίας και της μάθησης.

Οδηγίες, υποστηρικτικό υλικό και εργαλεία καθώς και τα κριτήρια για την υλοποίηση της αυτοαξιολόγησης παρέχονται από την Επιθεώρηση στους Οδηγούς: School Self Evaluation: guidelines for primary schools και School Self Evaluation: guidelines for post- primary schools, αντίστοιχα.

• Υπουργείο Παιδείας: Department of Education and Skills.
• School Self Evaluation 
• SICI (2001). Self-Evaluation in Ireland.  (πρόσβαση  5-9-2013)
• Inspectorate, School Self Evaluation: guidelines for primary schools (πρόσβαση 6-9-2013)
• Inspectorate, School Self Evaluation: guidelines for post- primary schools  (πρόσβαση 6-9-2013)
• Guidance on school development planning provided for schools in the south of Ireland. (πρόσβαση 5-9-2013)
• Department of Education and Science (2003, 3^rd printing 2008). Looking at our School, An aid to self-evaluation in second-level schools. (πρόσβαση 6-9-2013)
• SICI. The Inspectorate of Education of Ireland: 6 October 2009 Ireland profile (πρόσβαση 6-9-2013